Istilah-istilah yang digunakan dalam Ulum al-Hadis
1.Sanad
Al-Sanad ialah jalan yang menghubungkan kepada matan.Ia juga bermaksud jalan yang menyampaikan kepada hadis.
Sanad dari segi bahasa ialah sesuatu yang kita bersandar kepadanya,seperti tembok dinding dan sebagainya.
Sanad dari segi istilah ahli hadis ia membawa maksud jalan yang menyampaikan kepada matan hadis.Dalam erti kata lain,ia bermaksud rangkaian perawi di dalam tabaqat.
2.Perawi
Perawi ialah orang yang meriwayatkan hadis.
3.Matan
Matan dari segi bahasa ialah pertengahan jalan.
Dari segi istilah ialah lafaz-lafaz hadis yang membentuk pengertian.Dengan kata lain,ialah kata-kata atau lafaz-lafaz yang terletak sesudah perawi bermula daripada akhir sanad.Konteks lain,ia bermaksud hadis Nabi yang di akhir sanad.
4.Isnad
Isnad ialah menyandarkan sesuatu hadis kepada orang yang meriwayatkannya.Kadang-kadang ia juga digunakan dengan makna al-Sanad.Ertikata lain.ia bermaksud menyebutkan hadis itu kepada orang-orang mengatakannya.
5.Musnid
Al-Musnid ialah orang yang meriwayatkan hadis dengan isnadnya sama ada ia mengetahui Ilmu Hadis atau tidak.Ia juga disebut musabbid,iaitu orang yang meriwayatkan hadis dengan isnadnya.
6.Musnad
Musnad ialah nama bagi kitab-kitab yang dikumpulkan didalamnya apa-apa yang diriwayatkan oleh seorang sahabat atau lebih.Ia juga bermaksud kitab yang dikumpulkan hadis didalamnya yang diriwayatkan oleh sesorang sahabat.
Contoh:Musnad Imam Ahmad (w 241),dibukukan dalam kurun ke3 Hijrah dan terdapat 40,000 hadis.
7.Muhaddis
Muhaddis ialah orang yang mengetahui tentang hadis,samaada Riwayah atau Dirayah dan kecatatannya.Juga mengetahui perawi-perawi hadis daripada riwayat-riwayat yang ada pada zamannya dan mengingati sejumlah besar matan hadis daripada kitab-kitab yang Sahih.Muhaddis ialah mereka mengetahui perkara-perkara yang luar biasa dan menguasai serta menghafaz kurang daripada 100,000 buah hadis. Untuk itu Muhaddis ialah orang yang banyak menghafaz hadis serta mengetahui sifat-sifat orang yang meriwayatkan tentang adil dan kecatatannya. Antaranya Abu Bakar Ahmad Ibn Marwan al-Maliki,Imam Abu Qasim Abdul Rahman.
8.Muhafiz/al-Hafiz
Dari segi bahasa ialah orang yang menghafaz.al-Hafiz dari sudut istilah pula para ulama salaf mengatakan ia sama dengan muhaddis.Ada yang mengatakan mereka orang yang menghafaz sebanyak 100,000 buah hadis yang bersanad.Oleh itu,hafiz ialah orang yang menghafaz sebanyak 100,000 hadis dengan isnadnya. Antara mereka yang mendapat darjat ini ialah Ibnu Majah,Muhammad Ibn Hibban.
9.Hujjah
Hujjah lebih tinggi daripada darjat Hafiz,disamping itu mereka memiliki sifat yang ada pada Hafiz.Mereka menghafaz hadis bersanad sebanyak 300,000 buah hadis dari segi Matan,Sanad,Jarh,Ta’dil serta sejarahnya.Antara mereka ialah Abu al-Huzzayl Muhammad bin al-Walid al-Hims,Mu’ammar bin Rasyid.
10.Hakim
Martabat yang tertinggi bagi Ahli Hadis.Iaitu orang yang mengetahui segenap hal di dalam perkara yang bersangkutan dengan hadis dan menghafaz hadis dengan bilangan yang lebih banyak daripada mereka yang berada di martabat Hujjah.Hakim juga adalah gelaran bagi mereka yang dapat menguasai serta menghafal lebih daripada 700,000 buah hadis yang diriwayatkan dari segi Matan,Sanad,Jarh,Ta’dil serta sejarahnya.Antara mereka yang mencapai mertabat Hakim ini ialah Imam Malik bin Anas,Imam Bukhari.
.jpg)
